Gaur Santa Barbara mendian ibili gara txokoak erretratatzen eta bertan dagoen lakura gerturatu gara.
Momentu konkretu batean sortu zen lakua da. Hernanin dugun bakarra da gainera. Gaur egun ezagutzen dugun lakua Santa Barbara inguruko baliabideen ustiaketen ondorioa dela uste dute hainbat autoreek (aintzira honen ondoan harrobi bat dago).
Diotenez, harrobi honek utzitako hartxintxarrek dolina deitzen dena taponatu egin zuten momentu batean eta aintzira edo lakua sortu zen ura ez baitzen filtratzen (inguruko beste dolinetan gertatzen den bezala).
Beraz euri urek eta kare-harrizko akuiferoek dakarten ura, pilatu egiten da bertan. Argazkian ikus daitekeen bezala laku honen inguruan beste dolina asko daude, baina taponatu zen bakarra gaur egungo lakua da.
0,09 hektarea dituen laku txikia da. Perimetroak 153 m. neurtzen du. 2 eta 5 metro arteko sakonera aldakorra du.
Urertzean begetazioa badago: Plantano arruntak (Platanus hibrida), urkiak (Betula pendula), karraskilak (Rhamnus alaternus), zuhandorrak (Cornus sanguinea), zuriak (Crataegus monogyna), huntzak (Hedera helix), Santio belarrak (Hipericum sp.), arkasatsak (Smilax aspera), zintabelarrak (Thypha angustifolia) eta sahatsak (Salix triandra sp. discolor).
Anfibio batzuk ere topa daitezke: txantxikuak (Alytes ostetricans), apo arruntak (Bufo bufo), apo berde arruntak (Rana perezi), uhandre palmatuak (Triturus helveticus) eta uhandre marmolaireak (Triturus marmoratus).
Narrasti batzuk ere badaude: musker berdeak (Lacerta viridis), suge gorbatadunak (Natrix natrix), suge biperakarak (Natrix maura), horma sugandilak (Podarcis muralis).
Ugaztun gutxi: adibidez, larre-lursaguak (Microtus agrestis).
Alterazio desberdinak jasan izan ditu lakuak, gizakiek eragindakoak batez ere: beste arrain espezie inbasore batzuk sartu direlako lakuan, zaborrak bota izan direlako, inguruko nekazal ustiaketa masiboek sortzen dituen kalte biokimikoak…
11 Hitz 11 Txoko 
Behin Santa Barbaratik paseatzen ari zela, laku txikian kotxe baten gurpila ikusten zela iruditu zitzaion. Laku hau oso berezia zen. Berez ez zen laku natural bat. Lakuaren ondoan dagoen harrobiak botatako harriek lakuaren oinarrian zegoen zuloa itxi egin zuten eta horrela, sifoi naturala pilatutako harriek itxi eta laku bat bihurtu zen.
Gerturatu zenean kotxe bat zela jakin zuen. Beldurtu egin zen. Ez zekien barruan jendea ote zegoen. Berehala rallyetako kotxe bat zela konturatu zen. Kotxea hutsik zegoen. Ez zegoen gidaririk barruan. Eta uretara erori bazen?
Harrituta zegoen, kotxeak zahar itxura zuelako. Ez zen gaur egungo rallyetako ohiko kotxe bat. Bere kalkuluen arabera kotxe horrek 20 urte baino gehiago zituen. Etxera joan eta interneten sartu zen. Hernanin duela 20 urte rally bat ospatu zela ikusi zuen egunkari bateko hemerotekan sartu zenean. Notiziak zioenez, suhiltzaileek gidariaren gorputza onik atera zuten istriputik.
Berriz ere bueltatu nahi izan zuen kotxea ikustera. Oraingo honetan urpean ibiltzeko tresnak eta jantziak eraman zituen etxetik. Uretara sartu zenean kotxea drogaz beteta zegoela konturatu zen. Eta nork utzi ote zuen droga guzti hori kotxean sartuta?
Gauetan ikerketa lanak egitea erabaki zuen. Lakuaren inguruan mugimendu arraroak somatzen hasi zen.
Atsegin dutAtsegin dut
LAKUA
Momentu jakin batean sortu zen lakua da. Hernanin dugun bakarra da gainera. Gaur ezagutzen dugun lakua Santa Barbara inguruko baliabideen ustiaketa ondorioa dela uste dute.
153m-ko perimetroa du eta gainazala 2m-5m ditu. Gazteak bertan arrantza egiten dute denbora pasa bezala edo beste batzuk ere nexkarekin joaten dira.
Urertzean landaretza badago: plantano arruntak, urkiak, karraskilak, zuhandorrak, zuriak, huntzak, santio belarrak eta arkatsak.
Anfibio batzuk ere topa daitezke: txantxikuak, apo arruntak, apo berde arruntak, uhandre palmatuak, uhandre marmolaireak. Narrastiak batzuk ere bai: Musker berdeak, suge gorbatadunak, suge biperakarak, eta horma sungadilak.
Alterazio desberdina jasan izan ditu lakuak, gizakiek eragindakoak batez ere: zabor asko bota izan delako eta inguruko nekazal ustiaketa masiboek sortzen dituen biokimikoak ere jasan ditu.
Atsegin dutAtsegin dut